Elisa Kohl Garrity | Элиза Коoл-Гаррити
Mobilizing, Sharing and Exchanging Values in Mongolia: Crossroads between Past and Present
It seems as if Mongolia has been squarely placed into the framework of mobility and immobility starting with travel documents and the characterization of nomadic life. From a historical perspective, the concept of the Silk road(s), developed firstby Ferdinand von Richthofen also featured Mongolia and its Pax Mongolica as factor for the continuation of this route of cultural exchanges. Hence, this region has become a focal point for the topic of mobility through trade and religious communication networks. Multi-cultural relations have been addressed in the earlier periods by Michal Biran, Thomas Allsen, Amitai Reuven and Christopher Atwood1.
The negotiation of concepts like mobility, immobility and motility have been widely discussed in Anthropology and have been summarized pointedly by Noel B. Salazar: In the case of herding these concepts were also used to understand a perspective on the world as when Joachim Habeck suggests the term of “mobility acted out” rather than motility as potential for mobility to understand the herder’s perspective and their engagement with their environment (2014: 62). Until today, the discourse of mobility has also shaped a substantial part of literature on nomadism in Mongolia and has been regarded primarily from the perspective of rural seasonal mobility patterns and urban increase of sedentarism2. Immobility caused by the change of government and ideological systems likewise has been brought to attention today. The mining boom which has prevented communities from herding their animals in certain areas, tying them to the areas of foreign mining companies as satellite camps to render services, pose important questions with regard to immobility. The in-migration from rural areas to the capital Ulaanbaatar due to a centralized infrastructure (hospitals, educational institutions, employment possibilities) have to be viewed with reference to this discourse of (im)mobility. More importantly, however, these very mobile material effects are due to an exchange of values and influence the very way relations are formed and the processes by which subjects are continuously configured. While value exchanges along religious lines (Buddhism, Christianity, Shamanism) and political systems have been well researched, the exchange of non-religious values has remained understudied. This is a pressing issue not only with regard to the past, but also shapes current Mongolian concerns of the influx of “foreign” values and their impact on society. The project would address the level of shared values in the present and their contextual incorporation by analyzing the relations of ideas and their mobile material implementations in landscapes, communities, or assemblages of anonymous living arrangements.
Монгол дахь үнэт зүйлсийн, хөдөлгөөн, тархалт болон өөрчлөлт: Одоо ба өнгөрсөн үеийн зааг дээрх харьцуулалт
Хэрвээ Монголын тухай шуудхан авч үзэх юм бол аяллын баримт бичгээс эхлээд нүүдлийн амьдралын онцлог хүртэл хөдөлгөөнт болон тогтонги байдлын хүрээнд явж орох болно. Түүхэн хандлагын үүднээс авч үзвэл торгоны замын ойлголтыг анх хөгжүүлсэн Фердинанд фон Рихтофен мөн Монголын энх амгалан тогтсоноор торгоны замын соёлын солилцоог үргэлжлүүлэх хүчин зүйл болсон гэж үздэг. Түүнчлэн энэхүү бүс нутаг нь худалдаа, шашны холбоо харилцааны сүлжээгээр дамжих хөдөлгөөнт байдлын төв цэг болж байжээ. Энд өрнөх соёлын олон талт харилцааны талаар Миxал Биран, Томас Алсен, Ройвэн Амитай ба Кристофер Этвүүд1 нар өмнө тэмдэглэн хэлсэн байдаг.
Хөдөлгөөнт байдал, тогтонги байдал, шуурхай байдлын талаарх асуудал хэлцэл антропологичидын дунд нилээд өргөн цар хүрээтэй өрнөсөн бөгөөд Ноел Б. Салазарын нэгтгэн тодорхойлсноор “Нүүдэлчдийн хувьд эдгээр ойлголт дэлхий дахины хэтийн төлөв гэж үзэгдэж байсан ба Иоахим Хабекийн санал болгосноор “хөдөлчихсөн” буюу шуурхай байдал нь хөдөлгөөнт байдлыг ойлгох малчдын хандлага, тэдний байгаль орчинтой харьцах харьцаа юм (2014: 62). Өнөөдрийг хүртэл хөдөлгөөнт байдлын талаарх хэлэлцүүлэг нь хот дахь суурин амьдралын өсөлт, хөдөөгийн улирал тутмын нүүдлийн чиг хандлагыг эхний шатанд тодорхойлж байгаагаараа монголын нүүдэлчин ахуйтай зайлшгүй холбогдож байна2. Тогтонги байдал нь засгийн газар өөрчлөгдөх болон үзэл санааны системтэй адил анхаарлын төвд байна. Уул уурхайн салбарын тэсрэлт зарим бүс нутагт малчдыг малаас нь холдуулж, гадаадын уул уурхайн компаниудын дагуул баазын үйлчилгээ, тогтонги байдлын талаарх асуултуудаар уяж байна. Төвлөрсөн дэд бүтэц (эмнэлэг, боловсролын байгууллага, хөдөлмөр эрхлэх боломж)-д татагдан хөдөө орон нутгаас Улаанбаатар хот руу шилжин ирж байгаа явдал нь тогтонги байдлын талаарх хэлэлцүүлгийн гол зүйл болж байна. Үүнээс ч илүүгээр эдгээр маш их хөдөлгөөнтэй материаллаг үр ашиг нь үнэт зүйлсийн солилцооны дагуу гарч ирж, хэлбэржсэн харилцаанд нөлөөлөх гол арга зам, ямар нэг субъектын тасралтгүй хэлбэржих үйл явц болж байна. Үнэт зүйлсийн солилцоог шашны (Буддизм, Христ, Бөө мөргөл) ба улс төрийн системийн үүднээс авч үзвэл маш сайн судлагдсан ба шашны бус үнэт зүйлсийн солилцоо арай бага судлагджээ. Энэ нь зөвхөн өнгөрсөн үед төдийгүй одоо үед ч тулгамдсан асуудал бөгөөд монголчуудын хувьд “гадны” үнэт зүйлс, тэдний нийгэмд үзүүлэх нөлөөний талаарх үзэл бодолд чухал нөлөө үзүүлэх юм. Энэхүү төсөл нь одоо үеийн үнэт зүйлсийн тархалтын түвшин, тэдгээрийн орчин нөхцлийг үзэл санаануудын харилцаа, тэдгээрийн материаллаг илрэлүүд болох газар нутаг, нийтлэг ба ялгаатай амьдралын арга барилын чуулбарыг шинжлэхэд чиглэгдэнэ.
1 Biran, M. “The Mongol Transformation: From the Steppe to Eurasian Empire.” In: Eurasian Transformations, Tenth to Thirteenth Centuries: Crystallizations, Divergences, Renaissances. Leiden: Brill.
Allsen, T. 2001. Culture and Conquest in Mongol Eurasia. Cambridge: Cambridge University Press.
Biran, Michal and Amitai Reuven, ed. Mongols, Turks and Others: Eurasian Nomads and the Sedentary World. Leiden: Brill Publishing, 2005.
2 See for example Humphrey, C. and D. Sneath. 1999. The End of Nomadism? Society, the State and the Environment in Inner Asia. Durham: Duke University Press
Kato, Satoshi. 2014 “Quantitative Predictions for Ecological and Economic Sustainability in Mongolian Pastoral Systems” In:Social Economical Systems in Transition. Tokyo: Springer.
